امام علی (ع) و عدالت حقوقی

دکتر قربان نیا در این سخنرانی که در سال ۱۳۹۳ ایراد شده است، ضمن بیان برخی از اصول ریشه‌ای حاکم بر اندیشه و عمل امام علی (ع) در رابطه با امور حقوقی و حاکمیتی، با اشاره به ابعاد نظریه زمان و مکان در فهم رفتار پیشوایان دین، مصادیقی از بیانات و شیوه‌های رفتاری امام علی (ع) خاصه در باب عدالت کیفری را بیان نموده و با رد نظریه تکلیف گرایی محض، مفهوم حق را از مفاهیم اصلی و با اصالت در منابع اسلامی معرفی می‌نمایند.

بشنوید

نقد کتاب: دین و خودفرمانروایی انسان

این برنامه در سال ۱۴۰۰ برگزار شده است. در ابتدای برنامه دکتر سلیمانی (نویسنده کتاب) با بیان علت تدوین این کتاب و ارتباط آن با رشته حقوق بشر، ساختار کلی کتاب را معرفی می‌نمایند. در ادامه دکتر شریعتمداری با اشاره به برخی اشکالات از جمله کم رنگ بودن ارتباط بحث حاضر با مباحث حقوق بشر و خطابی بودن برخی فرازهای کتاب به جای بیان استدلالی، نقدهایی پیرامون مفاهیم موجود در کتاب از جمله عقل بیان می‌دارند. دکتر میرموسوی نیز ضمن تقدیر از تلاش‌های دین پژوهانه دکتر سلیمانی در چند دهه اخیر، جدید بودن بحث را از مهمترین امتیازات این اثر می‌دانند اما نقدهایی از جمله مشخص نبودن معیار عقل به عنوان مرجع خود فرمانروایی را به آن وارد می‌نمایند. در پایان برنامه نیز دکتر سلیمانی به نقدهای بیان شده پاسخ می‌دهند.

بشنوید

نقد کتاب: «خدا و الحاد جدید»

این برنامه در سال ۱۴۰۰ برگزار شده است. دکتر شهبازی (مترجم کتاب) در این سخنرانی با اشاره به چرایی شکل گیری جریان الحاد جدید و تاثیر حادثه ۱۱ سپتامبر آمریکا برآن، بیان می‌دارند که این جریان را بیشتر یک جریان فلسفی- اجتماعی میدانند و نه جریانی فلسفی- الهیاتی. ایشان با معرفی ۴ اثر شاخص الحاد جدید یعنی کتاب شکستن طلسم (Breaking the Spell) از دنیل دنت، کتاب توهم خدا (The God Delusion) از داوکینز، کتاب پایان ایمان (The End of Faith) از سم هریس و کتاب خدا بزرگ نیست (God Is Not Great) از هیچنز آن‌ها را پرچم چهار رنگ الحاد در دوره جدید و ترجمه این کتاب را راهی برای شناخت بهتر این جریان عنوان می‌نمایند. دکتر زارع‌پور نیز با بیان علاقه تحقیقی خود نسبت به موضوع حاضر، تلاش دکتر شهبازی برای ترجمه این کتاب را قابل تقدیر دانسته اما نقدهایی به نویسنده کتاب یعنی جان اف. هات در رابطه با شیوه بیان، گستره نقد علمی و سطحی نگری وارد می‌نمایند. در نهایت دکتر جاودان با تشکر از مترجم کتاب برای برگردان این اثر به زبان فارسی بیان می‌دارند که این کتاب از منظر پروتستانتی و جمع‌های اگزیستانسیال دین در صدد پاسخگویی به ملحدان برآمده است. همچنین ایشان برخی از اشکالات شکلی موجود در ترجمه اثر را مورد اشاره قرار می‌دهند.

بشنوید

دیدگاه های علامه حلّی و حقوق ملل

دکتر میرمحمدی در این سخنرانی که در سال ۱۴۰۱ ایراد شده است، ضمن بیان تاریخچه‌ای از شرایط زمانه و فعالیت‌های علمی شاخص علامه حلی (رض)، برخی از آثار ایشان از جمله کتاب تذکره الفقهاء و فصول مختلف آن را معرفی و شرح می‌نمایند و در ذیل آن مباحثی از جمله مسائل مرتبط با ملل غیر مسلمانان، محدودیت‌های زمانی و مکانی جنگ، شرایط امر به معروف و نهی از منکر و… را طرح کرده و مشخصا نظر علامه حلی در باب مقاتله یک بار در سال را به مانورهای نظامی امروزه تعبیر می‌نمایند. همچنین در این برنامه دکتر سعید رهایی عضو هیات علمی دپارتمان حقوق دانشگاه مفید که دبیری این نشست را بر عهده داشتند دیدگاه‌های موجود پیرامون شخصیت و نظرات علامه حلی (ره) را تفصیلا بیان می‌دارند. در پایان جلسه هم پرسش و پاسخ‌هایی پیرامون موضوع بحث طرح می‌گردد.

بشنوید

نقش وحی در فلسفۀ تاریخ

آیت الله العظمی موسوی اردبیلی در این سخنرانی که در اواسط دهه 60 ایراد نموده اند، به ضرورت بررسی نقش وحی در فلسفه تاریخ پرداخته و بیان می دارند که در این زمینه پژوهش شاخصی حتی در آثار مستشرقین و تاریخ پژوهان غربی وجود ندارد. ایشان با اشاره به تاریخچه در دسترس مناطق جغرافیایی بعثت پیامبران الهی، به خصلت های درون ذاتی دعوت انبیاء مانند اخلاق، نفی شرک، عدالت و .. اشاره نموده و قرآن را مهمترین ماخذ برای بررسی بینش حاکم بر دعوت معرفی می نمایند.

بشنوید

قرآن، متنی منظم یا پریشان؟ نگاهی نقادانه به آراء برخی از قرآن‌پژوهان معاصر شبه قاره

دکتر شفتی در این سخنرانی که در سال ۱۴۰۱ ایراد شده است، با بیان نتایج تحقیقات خود درباره نظم قرآن از دیدگاه سه مفسر برجسته شبه قاره یعنی حمید الدین فراهی، امین احسن اصلاحی و جاوید احمد غامدی، روش و نتایج پژوهش‌های ایشان را بررسی و نقد می‌نمایند.

بشنوید

بررسی نظمِ عددی قرآن

دکتر حقیقت در این سخنرانی با ارائه گزارشی از کار تحقیقی صورت گرفته در رابطه با نظم عددی قرآن مصادیقی از آن را بیان نموده و به برخی تفاسیر ارائه شده اشاره می نمایند. همچنین ایشان بین نظم و اعجاز عددی تفکیک قائل می شوند و در این باره توضیحاتی ارائه می نمایند.

بشنوید

مفهوم تروریسم در فقه

دکتر رهایی در این سخنرانی با استناد به منابع اسلامی به تعریف تروریسم از دیدگاه فقه می پردازند و مصادیقی از سابقه ترور در تاریخ اسلام بیان می نمایند و در ادامه موضع گیری فقه در این باب را بررسی می نمایند.

بشنوید

دین از لحاظ مصداقی چیست؟

دکتر سلیمانی در این سخنرانی، ضمن بیان برخی معانی دین، بر ضرورت مشخص ساختن منظور گوینده از واژه دین تاکید می کنند و در ادامه بحث به اعتبار منابع اصلی دین و موضوع تعقل و تبعیت می پردازند.

بشنوید