نشست علمی: دیدگاه های شیخ طوسی در حقوق بین الملل
1400-12-16پیام تسلیت ریاست محترم دانشگاه مفید
1400-12-25به گزارش روابط عمومی دانشگاه مفید، نشست علمی «نقدهای اخلاقی بازار اعضای بدن» با همکاری مرکز مطالعات قرآن دانشگاه مفید، گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد و انجمن علمی اقتصاد توسعه منطقهای ایران روز چهارشنبه ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ بصورت مجازی برگزار شد.
در این برنامه دکتر مهدی فیضی (عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد) با ارائه تاریخچهای از بحث فروش اعضای بدن و ارایه نگاههای موافق و مخالف به این پدیده، چنین نتیجه گیری کردند که نمی¬توان فروش اعضای بدن، را عمل غیر اخلاقی دانست و اخلاقی بودن آن هم نیاز به دلیل و بحث بیشتر دارد. همچنین برای مدیریت این امور، لازم است حاکمیت، نسبت به این بازار ورود کند و از دلالی در این بخش، جلوگیری نماید.
دکتر سید مهدی نریمانی (عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه مفید) دیگر سخنران این جلسه علمی بودند. ایشان بحث فروش اعضای بدن را از منظر فقهی بررسی کرده و گفتند: فروش اعضای بدن در فقه، ذیل مباحث استفتائات پزشکی (مرگ مغزی، تشریح و پیوند اعضا) تصرف در بدن میت (جنایت بر میت) و ارث مطرح میگردد.
وی در ادامه به اقوال در باره فروش اعضای زنده بدن اشاره کرده و گفتند: برخی فقها فروش اعضای بدن را جایز نمیدانند و برخی دیگر آن را جایز و بلکه مستحب (احسان، معروف، برّ، خیر و…) دانستهاند و برخی دیگر در این مسئله تفصیل – از لحاظ این که عضو از اعضای رئیسی (اندام حیاتی) مانند قلب و شش هست یا خیر؟ میت وصیت کرده است یا خیر؟ – قایل شده اند.
دکتر نریمانی در ادامه به مهمترین مبانی موثر در جواز یاعدم جواز فروش اعضای بدن اشاره کرده و گفتند: مورد اول مبتنی بر مالیت یاعدم مالیت اعضای بدن است که مشهور بر مالیت داشتن (فایده دار و قابل اختصاص بودن) اعضای بدن باور دارند. ایشان مورد دوم را تعیین رابطه انسان با اعضای بدن ذکر کرده و گفتند که اگر بپذیریم که اعضای بدن امانت هستند، فروش یا اهدای آنها جایز نیست ولی اگر رابطه را مالکیت بدانیم، (در مالکیت ذاتی که نیاز به اعتبار و سبب خارجی ندارد)، ممکن است فروش یا اهدای عضو جایز باشد. ایشان ادامه دادند اگر رابطه انسان با اعضای بدن را حق اولویت یا حق اختصاصی بدانیم، در این صورت فروش یا اهدای اعضای بدن ممکن است جایز باشد.
در ادامه این جلسه دکتر تقی ابراهیمی سالاری (عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد) با اشاره به مباحث حقوقی و اخلاقی فروش اعضای بدن به نقد برخی مباحث طرح شده توسط سخنرانان، پرداختند و در زمینههای مختلف این مسئله نکاتی را بیان کردند.